Jak opiekować się osobą po udarze

Udar może przydarzyć się każdemu, niezależnie od wieku. Jednak według danych pochodzących z organizacji zajmujących się zapobieganiem chorób, 75 procent wszystkich udarów w Wielkiej Brytanii przydarza się osobom w wieku powyżej 65 lat. Proces dochodzenia do siebie po udarze może być trudny nie tylko dla samej osoby, którą on dotknął, ale również dla rodziny opiekującej się chorym, ponieważ jest źródłem stresu emocjonalnego, psychicznego i fizycznego

Aby pomóc osobie po udarze w szybkim powrocie do sprawności, można się wspomóc wykwalifikowaną opiekunką z agencji, pielęgniarką, rehabilitantem czy terapeutą. Bardzo często jednak w proces wyzdrowienia po przebytym udarze zaangażowani są członkowie rodziny, małżonkowie czy przyjaciele, którzy pomagają w odzyskaniu sprawności komunikacyjnej czy ruchowej, ponownym nauczeniu się  utrzymywania równowagi ciała oraz odzyskaniu umiejętności poruszania, spowodowanych osłabieniem lub paraliżem jednej strony ciała.

Wykwalifikowane pielęgniarki, licencjonowani terapeuci, logopedzi, profesjonalne opiekunki domowe posiadają specjalistyczną wiedzę na temat tego jak poradzić sobie po udarze. Jednak są pewne uniwersalne zasady, których można przestrzegać samemu, niezależnie od tego, czy decydujemy się na specjalistyczną pomoc z zewnątrz czy też nie.

Przystosuj dom do nowej rzeczywistości dla osoby po udarze

Dom to miejsce, w którym czujemy się bezpiecznie, więc po udarze niezbędne jest przystosowanie otoczenia domowego tak, by było ono przyjazne dla osoby osłabionej, której poruszanie się jest ograniczone. Zwykłe czynności, takie jak na przykład wchodzenie po schodach mogą już nie być możliwe bez pomocy drugiej osoby.

Koniecznym może się wówczas okazać przystosowanie domu dla osoby po udarze, np. poprzez montaż w łazience specjalnych poręczy do podtrzymywania czy siedziska, aby zapobiec potencjalnym upadkom pod prysznicem. Ostatecznie, zawsze jest możliwość posiadania specjalistycznej pomocy domowej, na przykład pielęgniarki. Najważniejsze jest oszacowanie co dokładnie jest potrzebne, by osoba po udarze była bezpieczna, niezależna i mogła nadal żyć komfortowo.

Monitoruj codzienny postęp

W odzyskiwaniu sprawności po udarze liczy się każdy mały sukces, dlatego tak ważne jest monitorowanie dziennych postępów i przekuwanie drobnych zwycięstw w motywatory do dalszej pracy. Podczas procesu rehabilitacji często obserwuje się pacjentów, który chcą udowodnić swoją niezależność próbując wszystko robić samodzielnie. To jest oczywiście bardzo dobre podejście, jeśli wszystko jest pod kontrolą lekarza i pacjent nie forsuje się.

Jednak nie ma też nic złego w proszeniu o pomoc, o czym szczególnie warto by pamiętały osoby po udarze. Osoby z najbliższego otoczenia będą musiały liczyć się z tym, że potrzebna będzie pomoc z zewnątrz, czy to w postaci dalszej rodziny, przyjaciół, czy w profesjonalnej opieki. Utrzymujący się stres u opiekunów może prowadzić do podwyższenia ciśnienia tętniczego i cukrzycy, a to z kolei może spowodować udar, tym razem u opiekuna.

Cierpliwość jest cnotą, szczególnie przy opiece nad osobą starszą

Po epizodzie zdrowotnym, jakim jest udar, potrzebny jest czas; powrót do pełnej sprawności nie wydarzy się w jeden dzień. Naraz niegdyś gadatliwy partner czy małżonek staje się małomówny. Przyjaciel, który biegał w maratonach może teraz potrzebować pomocy w przejściu kilku kroków. Najważniejsze jest by być cierpliwym, zarówno w stosunku do samego siebie, jak i do najbliższych. I chociaż rehabilitacja prawie zawsze wiąże się z ciężką pracą, należy odpuścić, cieszyć się życiem i nie zapominać o uśmiechu.

Dokonuj zdrowych wyborów

Dużą częścią procesu dochodzenia do siebie po udarze i rehabilitacji jest zmiana stylu życia. Bardzo ważną sprawą jest kontrolowanie ciśnienia krwi, wagi ciała i poziomu cholesterolu we krwi. Zatroszczenie się o zdrową dietę dla osoby po przebytym udarze może zmniejszyć ryzyko kolejnego udaru oraz przyczynić się do zwiększenia skuteczności leczenia poudarowego oraz pozytywnie wpłynąć na codzienne życie. Dodatkowo, jeśli jako opiekunowie będziemy również dokonywać zdrowych wyborów, to także wpłynie pozytywnie na zmniejszenie ryzyka wystąpienia zawału u nas samych.

Bądź czujny i wypatruj niepokojących symptomów

Skonsultuj z lekarzem postępy w odzyskiwaniu sprawności osoby, u której wystąpił udar, a także wszystkie wątpliwości z tym związane. Należy również zwracać uwagę na zdrowie fizyczne i emocjonalne, nie tylko osoby po udarze, ale też nas jako opiekunów. FAST to akronim od angielskich słów:

• Face dropping (opadanie twarzy),
• Arm weakness (osłabienie ręki),
• Speech difficulty (trudności z mówieniem),
• Time to call 999 (najwyższy czas, by zadzwonić na pogotowie).

Ten łatwy do zapamiętania skrót przypomina o tym, co należy niezwłocznie (fast) zrobić, gdy pojawią się pierwsze symptomy udaru.

Ustal, jaki ma być cel rekonwalescencji

Niezależnie od tego, czy chodzi o wyprowadzenie psa, wyciągnięcie poczty ze skrzynki, wzięcie prysznica czy opróżnienie zmywarki z naczyń, postawienie sobie tego typu własnych, choćby najmniejszych celów, jest często najskuteczniejszą motywacją do szybkiego powrotu do zdrowia.

Stawianie realistycznych celów jest bardzo ważne by motywować zarówno siebie jak i osobę po udarze, podczas procesu zdrowienia. Na przykład, pomoc ukochanej osobie w postawieniu sobie celu w postaci umycia zębów czy umycia włosów może przynieść większe rezultaty, niż tylko mgliste postanowienie, że „dbam o siebie”. Warto jednak pamiętać, że każda osoba jest inna, tak samo proces regeneracji jest inny dla każdego. Ważne dlatego jest, by być elastycznym i mieć otwarty umysł.

Ostatnią (ale nie najmniej ważną sprawą) w drodze do odzyskania pełnej sprawności jest świadomość tego, że droga do pełnej sprawności jest długa i kręta, ale pozytywne myślenie to kluczowy element w osiągnięciu sukcesu. Pamiętajmy, nie musimy sami borykać się z rzeczywistością po udarze, warto prosić o pomoc i korzystać z niej, bo często jest bardzo blisko nas.