Opieka seniora – najważniejsze zadania opiekuna

Starzenie się społeczeństwa sprawia, że opieka seniora jest coraz częściej podnoszoną kwestią. Jednak nie jest to łatwe zajęcie, a poza wieloma cechami, które powinna posiadać opiekunka, wymagane jest również doświadczenie, a do pracy za granicą – również znajomość języka obcego.

Praca wykonywana przez opiekuna osoby starszej to przede wszystkim pomoc w rozmaitych czynnościach codziennych. Zakres obowiązków zależy zarówno od poziomu sprawności podopiecznego, jak i od tego, w czym pomocy potrzebuje rodzina i jak obowiązki zostaną określone jeszcze przed początkiem obowiązywania umowy pomiędzy opiekunem a podopiecznym (i jego rodziną).

Opieka seniora – praca, która może być wymagana od opiekunki

Typowe zadania opiekuna (dokładna lista obowiązków różni się u różnych klientów):

• Towarzystwo i wsparcie emocjonalne,
• Pomocy w czynnościach związanych z higieną i toaletą oraz w ubieraniu się,
• Pomoc w regularnym przyjmowaniu przepisanych leków,
• Sprzątanie mieszkania, np. odkurzanie,
• Robienie prania i prasowanie,
• Wykonywanie innych, niezbędnych obowiązków domowych,
• Pomoc w poruszaniu się w obrębie domu,
• Podwożenie podopiecznego w różne miejsca, w miarę potrzeb (jeśli opiekun posiada prawo jazdy),
• Załatwianie sprawunków dla podopiecznego, np. na poczcie, w urzędzie itp.,
• Opieka nad zwierzęciem, jeśli jest w domu – karmienie, wyprowadzanie na spacer, wizyty u weterynarza.

Opiekun to niejednokrotnie wielka pozytywna zmiana w życiu swojego podopiecznego. Bo tak naprawdę nie jest to „tylko” opieka osobista, pomoc z poruszaniem się czy podawaniem leków. To tak naprawdę dużo więcej. To również wsparcie emocjonalne, zarówno w trudnych chwilach, związanych z życiem w chorobie, ale także podczas radosnych chwil czy w czasie zwykłego codziennego życia. Opiekun jest oparciem i towarzyszem, bywa nawet, że pomiędzy opiekunem a podopiecznym zawiązuje się więź silniejsza niż stosunek pracodawca – pracownik, więź zwana przez niektórych przyjaźnią.

Czy praca opiekunki jest trudna?

Odpowiedź na postawione powyżej pytanie wydaje się dosyć oczywista: tak, jest to bardzo ciężka praca. Jest ona wymagająca, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Nie każdy potrafi na co dzień mierzyć się z chorobą, bólem czy perspektywą śmierci, jaka często towarzyszy osobom starszym. Co więcej, udzielanie ciągłego wsparcia może okazać się dla opiekuna nie lada obciążeniem w dłuższym okresie czasu. Szczególnie jest to trudne dla osób młodszych, które być może inaczej planują sobie zawodową przyszłość. Rozłąka z rodziną bywa również dużym problemem wśród pracowników opieki i jest chyba najtrudniejszym aspektem tej pracy, choć nie dla wszystkich stanowi to problem.

Mówi się jednak, że choć to jedna z najbardziej wymagających profesji, opieka seniora jest jednym z najbardziej satysfakcjonującym zawodów na świecie. W praktyce ma wiele pozytywnych aspektów, między innymi:

Różnorodność – rodzaje zajęć, które wykonuje opiekun są bardzo rozmaite. Ubieranie, pomoc podczas jedzenia, mycie, ale też i rozmowa, zachęcenie do kontaktu społecznego, towarzyszenie w sprawunkach, zakupy, wspólne spędzanie czasu wolnego, takie jak gry itp. – to wszystko sprawia, że żadne dwa dni opiekuna nie są takie same.

Dużo czasu na wykonanie pracy – w przypadku opcji opieki z zamieszkaniem, nie ma pośpiechu związanego z żadną czynnością. Brak ograniczeń czasowych oznacza, że opiekunowie mogą wykonywać swoją pracę dokładniej. Zawsze znajdzie się także czas na różne drobne przyjemności, takie jak na przykład: obejrzenie wspólnie odcinka ulubionego serialu czy teleturnieju, pogawędka czy spędzanie czasu w ogrodzie, zbierając kwiaty.

Poczucie bycia „pozytywną zmianą” w życiu podopiecznego to właśnie opieka seniora – praca, która niesie za sobą głębsze znaczenie i czyni ludzi szczęśliwymi. Ten zawód oznacza bycie z podopiecznym cały czas, wspieranie go w trudnych sytuacjach, zapewnianie mu godnego życia, towarzystwa, bycie rozmówcą i cierpliwym słuchaczem. Często uśmiech osoby starszej, schorowanej, jest największym wyrazem wdzięczności.

Możliwość budowania relacji z podopiecznym – istnieją takie zawody, w których pracownik nie ma bezpośredniego kontaktu z klientem. Do takich zawodów nie należy z pewnością praca opiekuna – tutaj wszystko rozgrywa się właśnie wokół kontaktu z klientem. Opiekun ma szanse na dobre poznanie swojego podopiecznego i na zbudowanie z nim wartościowej relacji.

Zarobki – wynagrodzenie to nieodzowny element każdej pracy. A ta ciężka praca, jaką jest praca opiekuna, niesie za sobą też godziwą płacę. Wiele opiekunek decyduje się na pracę w opiece za granicą, ponieważ to zajęcie jest znacznie sprawiedliwiej wynagradzane poza granicami naszego kraju.

Najważniejsze zasady, których przestrzegania wymaga opieka seniora

Praca opiekuna jest trudna, ale w przypadku troszczenia się o seniora stopień trudności wzrasta. Warto pamiętać o pewnych kwestiach, gdy przyjdzie nam opiekować się starszą osobą.

O czym warto pamiętać gdy mamy pod opieką seniora?

1. Godność jest najważniejsza. Z wiekiem dbanie o siebie, w tym również o swoją higienę, bywa utrudnione. Opiekun powinien wykonywać swoje obowiązki w taki sposób, aby podopieczny mógł zachować swoją godność.
2. Indywidualność – nie zapominajmy, że osoby starsze to wciąż ludzie z krwi i kości. Mają swoje przyzwyczajenia, swój temperament, swoje zalety i wady. Są jacyś. Opiekunowie powinni respektować wyjątkowość swoich podopiecznych.
3. Stan seniora – każdy podopieczny jest inny i ma różne wymagania dotyczące opieki, związane ze swoim stanem zdrowia. Zawsze należy to uwzględnić, ponieważ innej opieki wymaga osoba o zaawansowanej demencji od osoby, która jest w pełni sił umysłowych i fizycznych, ale jest nieco przygnębiona po śmierci małżonka i jedyne czego jej potrzeba to towarzystwo, rozmowa i wsparcie.
4. Przyzwyczajenia – indywidualny system pracy opiekuna to jedno, ale przyzwyczajenia osoby starszej to drugie i należy je mieć na uwadze i respektować. Jeśli np. osoba starsza od kilkudziesięciu lat je na śniadanie kromkę chleba z masłem i serem, może nie warto to na siłę zmieniać. Chodzi o my jesteśmy dla podopiecznego a nie na odwrót. Nasza obecność ma zawsze być dla niego wartością dodaną, a nie utrudnianiem życia.
5. Przyjmowane leki – jest to chyba sprawa oczywista, ale warto podkreślić, że opieka seniora oznacza również administrowaniem lekami chorego, czyli dba o przyjmowanie odpowiednich preparatów o ustalonych porach. Często sam chory nie jest już w stanie pamiętać i przyjmować medykamentów zgodnie z harmonogramem, tak więc opiekun jest za to również odpowiedzialny.
6. Dieta – jeśli senior ma przepisaną dietę, opiekun musi jej przestrzegać i przegotowywać posiłki zgodne z jej zaleceniami. Opiekunowie dbają także o to, aby podopieczny spożywał wystarczającą ilość pokarmów oraz płynów, ponieważ wbrew pozorom nie jest trudno doprowadzić do niedożywienia czy odwodnienia w przypadku pacjentów z poważnymi problemami zdrowotnymi, np. z demencją czy Alzheimerem, gdy mechanizmy sygnalizowania głodu czy pragnienia są zaburzone. Może okazać się konieczne wprowadzenie pokarmów płynnych, jednak najważniejsze jest by pacjent jak najdłużej jadł sam.
7. Porządek dnia – ważną sprawą w tego typu pracy jest trzymanie się ustalonego porządku dnia, np. pora posiłków, przyjmowania leków, czas na relaks i sen. Taki usystematyzowany harmonogram wpływa pozytywnie na pacjentów np. z demencją.
8. Zdrowie fizyczne i psychiczne – opiekun powinien obserwować wszelkie zmiany w zdrowiu i zachowaniu podopiecznego. Z biegiem czasu funkcje poznawcze mogą ulec zmianom, tak samo jak ogólny poziom sprawności. Zapewnianie dobrej diety, zachęcanie do aktywności fizycznej i umysłowej, rozmowa czy kreatywne organizowanie czasu to również elementy dbania o zdrowie seniora.
9. Higiena – bardzo ważnym wymogiem, jaki niesie ze sobą opieka seniora, jest utrzymywanie go w czystości. Ma to szczególne znaczenie w przypadkach osób z inkontynencją, ponieważ wówczas rola opiekuna jest większa, ponieważ oprócz kąpieli konieczna jest również regularna wymiana środków higienicznych.
10. Prywatność – choć szczerze zachęcamy do tworzenia jak najbliższych więzi z podopiecznym, wydaje się że istnieje pewna cienka granica, której nie należy przekraczać. Ma to szczególnie znaczenie w różnych sporach rodzinnych – jeśli takowe występują – w których opiekun nie powinien opowiadać się po żadnej ze stron. To samo tyczy się tematów drażliwych związanych z seniorem – nie powinniśmy nigdy zdradzać powierzonych sekretów innym osobom, chyba że mogłyby mieć one wpływ na zdrowie podopiecznego.
11. Czujność – w każdym przypadku zauważonych zaniedbań, opiekun powinien działać. Chodzi przede wszystkim o pracowników innych służb, w tym medycznych, które opiekują się pacjentem. Być może jest to wykwalifikowana pielęgniarka czy pracownik opieki społecznej – w każdym wypadku, jeśli zauważy się jakieś nieprawidłowości, należy je natychmiast zgłaszać. Opiekun to prawdopodobnie osoba, która jest w stanie zauważyć najwięcej rzeczy związanych z życiem starszej osoby, w tym również i te dotyczące potencjalnych zaniedbań.
12. Nie należy wyręczać seniora w czynnościach, które może sam wykonać. Ta prosta zasada pozwoli podopiecznemu pozostać zaangażowanym i zmotywowanym do codziennych zmagań, wpływając pozytywnie na jego samopoczucie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne.

Opieka senioralna za granicą – różnice między Anglią a Niemcami

W Polsce zatrudnianie profesjonalistów do opieki nie jest jeszcze bardzo popularne. U nas starsze osoby zwykle albo mieszkają same i próbują jakoś sobie radzić w codziennych zmaganiach, albo też mają pomoc bliskich – czy to w formie dochodzącej, czy też w formie wspólnego mieszkania. Ostatecznie, polscy seniorzy mieszkają również w domach opieki. Natomiast w Niemczech czy Wielkiej Brytanii, nacisk kładziony jest jednak na pozostanie seniorów w ich domach, ponieważ Niemcy czy Brytyjczycy dobrze rozumieją, że starsza osoba nie lubi zmieniać miejsca zamieszkania i lepsza jest opieka seniora w domu. Zapewnia im to spokój i stabilizację, niezależność i wsparcie, w miarę potrzeb. Co więcej, Brytyjczycy i Niemcy nie są skłonni do opieki nad swoimi rodzicami, gdy ci już są starsi i mniej sprawni. Jest to u nich naturalna kolej rzeczy, nikt nie ma wyrzutów sumienia, że samodzielnie nie opiekuje się starszym rodzicem. Zatrudnianie do tego wykwalifikowanego personelu jest u nich na porządku dziennym.

Niemcy potrzebują osób, które mogłyby wykonywać pracę w opiece, oferują też największe możliwości osobom chcącym podjąć pracę w charakterze opiekuna starszej osoby. Funkcjonuje również wiele agencji pracy, pośredniczących przy zatrudnieniu Polaków w charakterze opiekunów. Sprawia to, że możemy niejako przebierać w licznych ofertach, dobierając ofertę odpowiednią dla siebie pod względem konkretnej lokalizacji i szczegółowych warunków.

Ze względu na bliskość geograficzną, Niemcy są również najkorzystniej położone. W zależności od miejsca docelowego, można tam dojechać z Polski dosłownie w parę godzin.

Natomiast Wielka Brytania światowy prekursor zorganizowanej opieki nad osobami starszymi. Dlatego też opieka seniora – Anglia to bardzo dobra opcja dla osób znających dobrze język angielski. Ze względu na oferowane zarobki Anglia to interesujący kierunek dla wszystkich opiekunek z doświadczeniem oraz z dobrym poziomem znajomości języka. Tutaj, inaczej niż jest to w przypadku ofert na Niemcy, doświadczenie w opiece jest wymagane. Klient brytyjski jest bardziej wymagający niż niemiecki i osoby, które nie mają doświadczenia, jak również nie znają wystarczająco języka angielskiego, nie mogą niestety liczyć na oferty pracy w opiece.

Na co zwracać uwagę szukając pracy w opiece

Przed zdecydowaniem się na ofertę pracy w opiece do seniora ważne jest upewnienie się, że oferta jest legalna, spełnia nasze oczekiwania i jest dopasowana do umiejętności i doświadczenia. Poniżej zebraliśmy kilka kwestii, na które należy zwrócić uwagę:

1. Sprawdź pracodawcę. Należy sprawdzić jego stronę internetową, by dowiedzieć się czy to firma istniejąca jakiś czas na rynku.
2. Stan seniora. Jeśli już wiemy do kogo dokładnie jedziemy, warto dowiedzieć się, jaki jest stan seniora, jakie zadania będą wymagane od opiekuna i czy jest to coś, z czym sobie nie poradzimy.
3. Przyzwyczajenia seniora – analogicznie, jeśli znana jest osoba i rodzina, do których jedziemy, dowiedzmy się dokładnie jakie są przyzwyczajenia seniora, gdyż tylko wtedy opieka seniora będzie mogła być przeprowadzona na najwyższym poziomie.
4. Nasze doświadczenie i ograniczenia – mając już pewne doświadczenia w opiece wiemy jaki zakres obowiązków wchodzi w grę, a w czym nie mamy doświadczenia lub z czym moglibyśmy sobie nie poradzić, np. opieka nad osobą z konkretną dolegliwością. Dodatkowo, jeśli mamy jakieś ograniczenia, np. stan zdrowia czy ograniczenia ruchowe, należy je również wziąć pod uwagę w przypadku konkretnej oferty.