Jakie wymagania ma dieta osób starszych?

Dieta osób starszych różni się od diety osób młodszych ze względu na inny styl życia, choroby wieku starczego oraz zmiany w organizmie. Poniżej prezentujemy ogólne zalecenia dotyczące przygotowania jadłospisu dla osób starszych.

Warto pamiętać, że zasady przygotowania posiłków dla seniora nie zawsze są takie same. Wpływ na to ma przede wszystkim jego kondycja zdrowotna oraz zalecenia lekarskie. Z tego też powodu radzimy, by po przyjeździe do pracy jako opiekunka osoby starszej, dopytać rodzinę o zalecenia odnośnie diety seniora.

Zwrócić należy uwagę także na leki, jakie przyjmuje podopieczny. Niektóre z nich wymagają stosowania odpowiedniej diety lub wykluczenia części produktów z jadłospisu osoby starszej. W tym przypadku to nie wiek seniora będzie wpływał na jego jadłospis, lecz ogólna kondycja fizyczna.

Ogólne zalecenia dotyczące diety dla osób starszych

Dieta dla osoby starszej powinna uwzględniać nie tylko na skład i rodzaj posiłków, ale również ich odpowiednią konsystencję, proporcje składników odżywczych oraz ich ilość. Ważny jest też sposób przygotowania poszczególnych dań oraz ich atrakcyjne podanie.

Zaleca się, aby seniorzy ograniczali spożycie tłuszczów. Nie oznacza to jednak ich całkowitej eliminacji z jadłospisu osoby starszej. Najlepszym wyborem będą  tłuszcze roślinne bogate w kwasy Omega 3, np. oliwa z oliwek.

Węglowodany powinny stanowić około 55-60% zapotrzebowania energetycznego seniora. Najlepiej czerpać je z cukrów złożonych i dbać o odpowiednią ilość błonnika w diecie osoby starszej. Oznacza to m.in. rezygnację ze słodyczy, białego pieczywa, makaronu oraz słodkich wypieków. Zdecydowanie lepiej sprawdzą się produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce oraz różnego rodzaju kasze.

Bardzo ważna jest również odpowiednia podaż białka. Jego niedobór ma negatywny wpływ m.in. na pamięć seniora oraz pracę jelit. Jednocześnie zbyt duża ilość białka w diecie może za bardzo obciążyć nerki oraz wątrobę.

Jeśli chodzi o zapotrzebowanie energetyczne osoby starszej – powinno być ono wyliczone indywidualnie. Jednak w większości przypadków nie różni się ono znacznie od zapotrzebowania osoby dorosłej. Należy jedynie uwzględnić zmniejszoną aktywność fizyczną seniora. Osoby leżące powinny przyjmować mniej kalorii niż seniorzy, którzy regularnie spacerują.

Jak przygotować jadłospis dla osoby starszej?

Patrząc na ogólne zalecenia odnośnie zaleceń żywieniowych dla osób starszych widzimy, że nie różnią się one znacznie od tego, co powszechnie uważane jest za zdrowe. Jednak należy koniecznie pamiętać o tym, że osoby starsze często mają zaburzenia apetytu. Pojawiają się również zaburzenia pracy układu pokarmowego, o których należy pamiętać tworząc jadłospis dla osoby starszej. Niektórzy seniorzy mogą mieć problem z gryzieniem i przełykaniem.

Przygotowując jadłospis najlepiej będzie poznać upodobania kulinarne seniora. Przy obniżonym apetycie bardzo ważne jest to, aby posiłki były smaczne. Następnie można poszukać zdrowszych zamienników ulubionych dań.

Bardzo ważne jest, aby opiekunka osoby starszej pilnowała regularności posiłków. Dieta dla osób starszych powinna uwzględniać 4-5 posiłki dziennie. Zdecydowanie sprawdza się tu zasada – mniej a częściej. Ponadto konieczne jest zwracanie uwagi na ilość przyjmowanych przez podopiecznego płynów. Popularne wśród seniorów problemy jelitowe to nierzadko wynik zbyt małej ilości płynów i błonnika w diecie seniora.

Nie powinniśmy podawać seniorowi gazowanej wody, słodzonych napoi, syropów ani mocnej kawy. Najlepszym wyborem będzie woda mineralna oraz naturalne soki.

Poza tym do każdego dania powinna być dodana porcja warzyw lub owoców. Przy czym należy uważać z tym ostatnimi, jeśli podopieczny choruje na cukrzycę. Gdy tylko to możliwe – senior powinien jeść surowe warzywa.

Dodatkowo w trzech posiłkach powinno znaleźć się pełnowartościowe białko. Może ono pochodzić z chudego mięsa lub twarogu.

Różnice w diecie osoby starszej

Jak wspomnieliśmy już we wstępie – nie ma sensu szukać informacji, np. o tym jaka jest zalecana dieta po 80 roku życia (lub jakimkolwiek innym). Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na choroby, z jakimi zmaga się senior. Kierować się należy zaleceniami odnośnie diet wymaganych przez te schorzenia. Pozwoli to na to, by przygotować jadłospis dla osób starszych, który będzie wspierał ich proces leczenia.

Najpopularniejsze diety dla osoby starszej, z którymi będzie stykała się opiekunka:

• Dieta lekkostrawna – zalecana przede wszystkim osobom ze schorzeniami żołądka lub jelit, po operacjach lub zatruciach pokarmowych. W tej diecie wyklucza się produkty bogate w błonnik i tłuste. Nie stosuje się również ostrych przypraw oraz smażonych potraw.
• Dieta wątrobowa – jest to odmiana diety lekkostrawnej z ograniczeniem zawartości tłuszczów w posiłkach. Jej zalecenia mogą się różnić w zależności od stanu chorego i jego potrzeb. Bardzo ważne jest zwracanie szczególnej uwagi na samopoczucie i stan podopiecznego po każdym posiłku. Pozwoli to odpowiednio modyfikować jadłospis zgodnie z potrzebami seniora.
• Dieta DASH – najpopularniejsza i najczęściej polecana przez dietetyków dieta. Zalecana jest osobom w każdym wieku ze względu na bardzo dobry wpływ na zdrowie. Stosowana jest jednak głównie przez osoby z nadciśnieniem. Dieta DASH zaleca mniejsze spożycie soli i spożywanie głównie nieprzetworzonego jedzenia.
• Dieta cukrzycowa – zalecana nie tylko chorym na cukrzyce, ale również osobom w grupie ryzyka i otyłym. Głównym założeniem jest ograniczenie spożywania cukrów prostych na rzecz węglowodanów złożonych. Ważne jest również utrzymywanie niskiego indeksu glikemicznego spożywanych posiłków.

Poszczególne diety omówimy bardziej szczegółowo w następnych artykułów na naszym blogu.