Stres w pracy opiekunki – Jak sobie z nim poradzić?

Praca opiekunki do osób starszych wiąże się z wieloma trudnościami i obowiązkami. Opiekunka do osoby starszej musi być wyjątkowo odporna na stres, a także wykazać się wielką empatią oraz spokojem. Długotrwałe narażenie na zewnętrzne sytuacje stresowe może mieć jednak bardzo poważne konsekwencje dla kondycji fizycznej i psychicznej, dlatego dzisiaj poruszymy temat coraz bardziej rozprzestrzenionego zjawiska w tej branży, jakim jest zespół stresu opiekuna osób starszych. Przedstawiamy objawy stresu długotrwałego oraz sposoby, jak radzić sobie ze stresem w pracy. Temat jest obszerny, dlatego bez zbędnego wstępu, przejdźmy do rzeczy!

Zespół stresu opiekuna – co to takiego?

Zespół stresu opiekuna, czasami nazywany CSS, czyli skrótem pochodzącym od angielskiej nazwy Caregiver Stress Syndrome to stan wyczerpania asocjowany pracą jako opiekun. Innymi słowy, zespół stresu opiekuna to rodzaj wyczerpania emocjonalnego, psychicznego i fizycznego oraz związanych z nim niedogodności. Przypadłość ta dotyka szczególnie osób, które sprawują długotrwałą opiekę nad osobami o ograniczonej ruchowości i niemogącymi funkcjonować samodzielnie, takimi obłożnie chore lub starsze o niskiej sprawności fizycznej.

Zespół stresu opiekuna jest najczęstszy i szczególnie dotkliwy w przypadku opieki nad osobą z problemami behawioralnymi, takimi jak: nietrzymanie stolca, problemy z pamięcią, problemy ze snem, wahania nastroju, problemy z kontrolą impulsów, zaburzenia funkcji wykonawczych, agresja.

Typowymi objawami zespołu stresu opiekuna są zmęczenie, bezsenność i dolegliwości żołądkowe, a najczęstszym objawem jest depresja.

Zespół stresu opiekuna – przyczyny

Wystąpienie zespołu stresu opiekuna wynika z całkowitego poświęcenia się i swoistego zjednoczenia mentalnego opiekunki do osoby starszej i podopiecznego. Praca jako opiekunka do osoby starszej, zwłaszcza w przypadku osób mieszkających ze swoimi podopiecznymi i tych, zmuszonych do opuszczenia własnego środowiska, sprzyja całkowitemu zatraceniu się w dolach i niedolach osoby starszej i zrezygnowania z własnego życia.

Przytłaczające obowiązki związane ze sprawowaniem opieki nad seniorem, konieczność całodobowego obcowania z osobą starszą oraz oddalenie się od znajomego środowiska, a także rodziny i bliskich (jak w przypadku wyjazdu do pracy za granicą) nierzadko minimalizują możliwości socjalizacji oraz zajęcia się własnymi aspiracjami zawodowymi, czy życiem towarzyskim. To właśnie to zaburzenie balansu pracy i życia osobistego w połączeniu z wielką odpowiedzialnością, spoczywającą na opiekunkach wywołują długotrwały stres i prowadzą do niedogodności i zaburzeń mentalnych oraz fizycznych. Jakie są objawy fizyczne stresu?

Zespół stresu opiekuna – objawy stresu długotrwałego

Objawy stresu długotrwałego w przypadku zawodu opiekunki do osoby starszej, dzielą się na symptomy, wpływające na psychiczną kondycję chorego, oraz fizyczne objawy stresu.  Jak zaczynają się objawy stresu długotrwałego? W pierwszym stadium opiekunka do osoby starszej może zauważyć u siebie zwiększoną frustrację, drażliwość oraz wypalenie zawodowe.

Kolejne fizyczne objawy stresu obejmują depresję, apatię, niepokój i gniew. Przewlekły stres może także powodować problemy medyczne, w tym nadciśnienie, cukrzycę i osłabienie układu odpornościowego, kłopoty z zasypianiem, a także prowadzić do stresowych zaburzeń zachowania.

Zespół stresu opiekuna – jakie ryzyko ze sobą niesie?

Zespół stresu opiekuna to dolegliwość postępująca, która niesie ze sobą ryzyko wielu powikłań i dolegliwości zarówno psychicznych, jak i fizycznych. Ponieważ opieka może dodatkowo pogorszyć stan zdrowia opiekuna, prowadzi się wiele badań mających na celu ocenę ryzyka, jakie stwarza wykonywanie tej pracy przez opiekuna, oraz jej wpływu na funkcjonowanie układu odpornościowego i hormonalnego, ryzyko depresji, niską jakość snu, długotrwałe zmiany w reakcji na stres, choroby układu krążenia, zwiększone ryzyko chorób zakaźnych, a nawet śmierć.

Długotrwała ekspozycja na stresujące sytuacje  może prowadzić do depresji i niepokoju, bezsenności, nowotworów, oraz zaburzeń zachowania i odżywiania. Jeśli więc zauważasz u siebie pierwsze objawy zespołu stresu opiekuna, nie możesz pozwolić sobie na bezczynność! To bardzo niebezpieczna przypadłość, którą trudniej leczyć, niż przeciwdziałać jej powstaniu, dlatego przejdźmy do sposobów radzenia sobie ze stresem w sposób ekologiczny, by do niej nie dopuścić.

Jak radzić sobie ze stresem w pracy jako opiekunka do osoby starszej?

Jako opiekunka do osoby starszej, powinnaś przede wszystkim dążyć do harmonii i balansu między życiem zawodowym oraz profesjonalnym. Niezbędne jest oddzielenie obowiązków opiekunki oraz innych sfer życia. W tym względzie ważne są jasno ustalone warunki i godziny pracy, a także znalezienie zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresem. Jeśli masz do czynienia z długotrwałym stresem, znajdź sobie zajęcie, które pozwoli Ci odciągnąć myśli od stresujących sytuacji. Jakie? Najskuteczniejsza jest aktywność fizyczna, zwłaszcza na świeżym powietrzu, oraz wykonywanie czynności manualnych, takich jak dzierganie na drutach, malowanie, czy wyszywanie.